Lisy są bohaterami japońskiego folkloru, o cechach podobnych do europejskich skrzatów. W mitologii japońskiej przedstawiane są jako istoty rozumne i posiadające magiczne zdolności, które zwiększają się wraz z wiekiem i zdobytą wiedzą. Przede wszystkim mają one zdolność przyjmowania ludzkiej postaci. Niektóre legendy opisują kitsune wykorzystujące te zdolności do oszukiwania i omamiania. Inne historie ukazują je jako wiernych, opiekunów, przyjaciół, kochanków i żony.
Według podań starożytnej Japonii, lisy i ludzie żyli kiedyś bardzo blisko ze sobą, co doprowadziło do powstania wielu legend o tych stworzeniach. W tradycji japońskiej kitsune są ściśle związane z Inari, bóstwem shintō, któremu służą jako (czasem w postaci duchów) posłańcy. Ta rola wzmocniła nadprzyrodzone znaczenie lisa. Im więcej kitsune posiada ogonów, tym jest mądrzejszym i potężniejszym, aż do najpotężniejszych dziewięcio-ogoniastych lisich duchów. Ze względu na silnie zakorzeniony w kulturze wpływ, niektórzy ludzie nadal składają im ofiary jako bóstwom.
Japończycy uważali, że z lisami związane również jest zjawisko kitsunebi (lisie ogniki). Ogień miał pochodzić z kości, które lisy trzymały w pyskach. Mówiono również, że w ostatnią noc roku lisy spotykają się walnie przy świątyni Ōji Inari w Edo (obecnie Tokio), pod ubranym w ozdoby noworoczne drzewem enoki (wiązowca), gdzie ustalają rangi i przypisują zadania na najbliższy rok. Ich obecność miała być ukazywana poprzez bicie silnego światła, które było podstawą do przewidywania przez ludzi, czy w nadchodzącym roku plony będą obfite.
Kitsune można podzielić na dwa typy: yako (dzikie lisy) oraz zenko (dobre lisy).
Dzikie lisy według wierzeń opętywały ludzi, sprowadzały na nich choroby i szaleństwo, często też powodowały umysłowe upośledzenie. Wygnać demona z opętanego człowieka mogli jedynie górscy asceci lub kapłanki miko z chramów sintoistycznych. Według wielu podań istoty te potrafiły zamienić się w piękną kobietę i nakłaniały mężczyzn do seksu, aby wykraść ich energię witalną. Wierzono iż lisy mają słabość do świeczek i często wykradają z domów lampiony.
Jeden z dzikich lisów jest ukazany w historii Kitsune yamabushi ni ada no nasu koto. (O zemście lisa na górskim pustelniku).
Zenko (Dobre lisy).
Dobre lisy były uważane za wykonawców woli bóstw, a czasami nawet uważane były za bóstwa pożywienia, plonów, gór oraz szczęścia. W grupie zenko wyróżniamy kinko (złote lisy), ginko (srebrne lisy), byakko (białe lisy), kokko (czarne lisy), tenko (niebiańskie lisy). Oprócz nich istniały również kūko (powietrzne lisy), którymi stawały się lisy żyjące ponad trzy tysiące lat, były one uważane za lisie bóstwa.
Kinko i ginko to lisy uważane za symbole Słońca i Księżyca, w buddyzmie noszą na grzbiecie boginię Dakini, a razem z nią są wcieleniem Dainichi nyorai. Byakko to lisy silnie powiązane ze światem duchowym, przyjazne ludziom i sprowadzające na nich szczęście. Białe lisy są między innymi wysłannikami bóstwa Inari i czczone razem z nim. Kokko pochodzą z kultury chińskiej i są ucieleśnieniem Gwiazdy Północnej, a tenko to lisy, które żyją ponad tysiąc lat.
Znane są przypadki, gdy zenko również opętywały ludzi, jednak w odróżnieniu od dzikich lisów robiły to, aby im pomóc, na przykład rozwinąć w nich szczególne umiejętności lub wyleczyć z nieuleczalnych chorób. Zdarzało się iż osoby, które były uprzednio opętane przez lisy zyskiwały nadnaturalne zdolności, takie jak przewidywanie przyszłości.
Opis i charakterystyka według Tokagemaru:
Ogólna charakterystyka i rasa :Kitsune przynależąc do rasy Yōkai czyli jednego z odłamów rasy demonów występujących przeważnie w Azji a najczęściej w Japonii . Charakteryzując ten gatunek Yōkai możemy porównać go do tradycyjnego demona Europejskiego, tylko przyjmującego postać lisa o wielu ogonach. Widać że podział na dobre i złe charaktery występuje znacząco tak jak i również wśród naszych demonów.
Yako opis gatunku:Dzikie lisy są porównywane do tradycyjnego złego demona: potrafią opętywać ludzi a również zwodzą ich. Demony opętujące ludzi znają również różne sztuczki by osłabić wolę ofiary. Przez co różne iluzje lub omamy mogą być im przypisane. Kitsune jako Yako (Yako czyta się Jako "jako jako") posiadają również zdolność przybierania kobiecej postaci i zmuszają mężczyzn do seksu by żywić się ich energią seksualną, W tym aspekcie mogą przypominać nasze sukkuby. Wnioskując Kitsune Yako jest formą zwierzęcego demona posiadającym zdolności do przemiany i łączący zdolności różnych rodzajów demonów i pasożytów.
Zenko Opis gatunku:Dobre lisy według charakterystyki folkloru japońskiego służą bogom, czyli można je porównać do pewnego rodzaju aniołów, lecz japońscy bogowie dzieląc się na różne aspekty przypisujące sobie mają różne energie tak samo Kitsune Zenko. Uważanie ich za bogów plonów czy pożywiania nie jest omylne, posiadają energetykę podobną do japońskich bogów i może pozytywnie wpływać na dane aspekty. Kojarzenie ich z górami i innymi aspektami nie jest omylne, przesiadując na górach mogą swą boską energię upodobnić do górskiej.Zaś przykłady opętywania ludzi w pozytywnym aspekcie żeby im pomóc również jest słuszne. Posiadając białą energię są skłonne do pomagania ludziom a swą mocą mogą nawet leczyć niewyleczalne choroby.
Streszczenie i Podsumowanie . Kitsune to Yōkai wysokiej klasy, posiadają ogromną moc. Często będąc pozytywnie nastawione mogą pomagać w rytuałach. W razie próby przywołania radzę uważać na Kitsune Yako są potężne i najczęściej agresywne proste zaklęcia ochronne czy kręgi mogą nie ochronić przed ich działaniem.
